Маршрут: г. Навагрудак (наведваем карцінную галерэю К. Качана, Дом-музей А. Міцкевіча, Фарны касцёл, Руіны замка (анімацыя)) – воз. Літоўка (тэатралізаванае прадстаўленне) – в. Уселюб (сядзіба О`Рурков, Касцёл Св. Казіміра) – в. Вераскава (сядзіба Брахоцких) – г.п. Любча (Любчанскі замак) – в. Шчорсы (Сядзіба Храптовічаў)
Працягласць: 85 км.
Працягласць: 8 гадзін
НАВАГРАДАК
Наведванне карціннай галерэі К. Качана, Дома-музея А. Міцкевіча, Фарнага касцёла
На тэрыторыі замка ўдзел у анімацыйным імпрэзе «Шчыт і меч»
Воз. Літоўка
Тэатралізаванае прадстаўленне «На зямлі легендарнай Літвінкі»
Уселюб
Уселюб не можа не спадабацца. Ужо на подступах да мястэчка бачны касцёл, пабудаваны ў XV ст. і які лічыцца самым старажытным захаваліся каталіцкім каменным храмам у Беларусі. Спачатку ён насіў імя Св. Андрэя – мабыць, у гонар заснавальніка, кіеўскага ваяводы і ўладальніка Усялюба Андрэя Невяровіч. У 1576 г. касцёл быў ператвораны ў кальвінскі збор, а ў 1642 годзе яго вярнулі каталікам. З таго часу касцёл вядомы пад назвай храма Св. Казіміра. Гэты помнік готыкі не мае аналагаў не толькі ў Беларусі, але і Літве і Латвіі. Вядомы толькі адзін храм такога стылю – у Эстоніі. Пры Савецкай уладзе касцёл быў спалены, і толькі ў пачатку 1990-х адноўлены намаганнямі мясцовых каталікоў.
Ць Уселюбе знаходзіцца вялікі парк, закладзены ў XVIII ст., Праваслаўная царква, капліца, пахавальня сям’і графа О’Руркаў – апошняга ўладара маёнтка. Парк займае плошчу 11 га, складаецца з пейзажнай і рэгулярнай частак. Можна пагуляць па прыгожым алеях і палянах, адпачыць на беразе штучнага возера.
Вераскава
Вераскава мае старажытную гісторыю. Толькі адна дэталь – тут археолагі выявілі рымскія манеты! Яны зараз знаходзяцца ў археалагічным музеі ў Варшаве. Гісторыкі лічаць, што манеты трапілі сюды ў час, калі дзейнічаў адзін з “бурштынавых шляхоў” з Рымскай імперыі ў Прыбалтыку па Дняпры і Нёмане. У пачатку XVI ст. маёнткам Вераскава валодаў прадстаўнік старажытнага літоўскага роду Венцлаў Няміра, які падарыў яго сваёй дачкі Анастасіі – жонцы полацкага ваяводы Мікалая Станіслававіча Глябовіча.
У XIX ст. Вераскава належала прэзідэнту гарадскога наваградскага суда Томашу Дыбоўскаму. У сярэдзіне XIX ст. маёнткам валодаў наваградскі маршалак Уладзіслаў Броходский. У час паўстання 1863 – 1864 гг. вересковский двор ператварыўся ў прытулак для паўстанцаў і склад харчовых запасаў. Калі Уладзіслава саслалі ў Сібір, жонка Гелена рушыла ўслед за ім. У 30-я гады XX ст. тут быў пабудаваны Народны дом.
Любча
Любчанскі замак – адзін з апошніх помнікаў традыцыйнага замкавага будаўніцтва ў Беларусі. Яго будаўніцтва пачалося ў 1581 г., а скончана ў пачатку XVII ст. Сцены замка ўзведзены на высокім беразе Нёмана. З трох бакоў абкружаў роў шырынёй да 30 м, а глыбінёй да 7-10 м. Масіўныя трох’ярусныя вежы падобныя на вежы Мірскага замка. На замчышчы знаходзіўся драўляны, а пазней каменны палац.
З 1574г. Любча належала Яну Кішкі – прыхільніку пратэстантызму, які заснаваў тут пратэстанцкі сабор. Пасля смерці Я.Кишки валодання перайшлі да Радзівілаў. Сабор стаў кальвінісцкім, пры ім у першай палове ХVII стагоддзя дзейнічала найбуйнейшая ў Беларусі друкарня, у якой выйшла каля 100 выданняў. У гэтых выданнях выкарыстоўваліся новыя формы афармлення, у тым ліку гравюра на медзі.
Зараз Любча – гарадскі пасёлак, хоць некалькі дзесяцігоддзяў з 1939 г. быў цэнтрам Любчанскага раёна. Тут маецца паліклініка, участковая бальніца, кінатэатр, прамысловыя прадпрыемствы. Побач працякае рака Нёман.
У сярэдняй школе можна наведаць цікавы музей – Народны гісторыка-краязнаўчы музей Любчанскага краю.
Шчорсы
Шчорсы вядомыя як былое валоданне Храптовічаў. Тут падканцлер ВКЛ граф Яхіма Літавора Храптовіч ў 1770-1776 гг. пабудаваў сабе па праекце італьянскіх дойлідаў Дж.Сакко і К.Спампани каменны палац, які стаў цэнтрам цэлага сядзібна-паркавага ансамбля. Пазней быў прыбудаваны флігель. Вакол палацавага комплексу раскінуўся пейзажны парк плошчай ок. 40 га з сістэмай штучных азёр. У сядзібе размяшчалася найбагацейшая бібліятэка, якая налічвала ў сярэдзіне ХХ ст. ок. 20 тысяч кніг на розных мовах, старажытныя рукапісы, геаграфічныя карты. Архіў. Тут у свой час працавалі вядомыя навукоўцы і пісьменнікі: И.Лелевель, І. Даніловіч, М.Почобут-Адляницкий, А.Міцкевіч, Я.Чачота, В.Сырокомля.
У 1914г. частка бібліятэкі спадкаемцамі И.Хрептовича была перададзеная Кіеўскаму універсітэту, многае згарэла ў Першую сусветную вайну. У гэтай вайне былі сур’ёзна разбураны цэнтральны і ўсходні карпусы палаца і да цяперашняга часу ад іх засталіся толькі падмуркі. Будынак бібліятэкі захавалася. У канцы Х_Хв. пры ўездзе ў сядзібу былі пабудаваныя прамысловыя прадпрыемствы і гаспадарчыя будынкі. У Шчорсах дзейнічае праваслаўная Дзмітрыеўская царкву.
Экскурсаводы: +37529 57 01 476 Казак Сяргей Уладзіміравіч
+37529 58 29 036 Радзюк Людміла Іванаўна
Анімацыйнае прадстаўленне «Шчыт і меч»
Тэатралізаванае прадстаўленне «На зямлі легендарнай Літвінкі»
37533 65 36 720 Жишко Наталля Міхайлаўна (заг. Сектарам культуры аддзела ідэалогіі, культуры і па справах моладзі)
Анімацыя на тэрыторыі Любчанскага замка
+37529 96 69 298 Барыс Таццяна Аляксандраўна
Карцінная галерэя К. Качана
+37529 34 60 323; +37529 67 69 038