Свята пісьмовага слова было ў Навагрудку

Дзень беларускага пісьменства ў гэтыя выхадныя пройдзе ў Лідзе. Для сучасных беларусаў названае свята стала звыклым, бо праводзіцца ўжо 32-і раз. А ў 1990-я гг. яно было зусім новай з’явай у культурным жыцці Беларусі. Адным з першых гарадоў нашай краіны, якому выпаў гонар стаць арганізатарам маштабнага мерапрыемства, стаў у 1996 г. Навагрудак. Сёння ўспамінаем аб тым, як 29 гадоў таму ў нашым горадзе праходзіў ІІІ Дзень беларускага пісьменства і друку.

Калі ў 1994 г. урад Рэспублікі Беларусь ухваліў прапанову Міністэрства культуры і друку аб заснаванні гэтага свята, то пры выбары яго першага месца правядзення не было ніякіх ваганняў. Канешне ж, ім стаў Полацк – самы старажытны горад краіны і радзіма беларускага першадрукара Францыска Скарыны. Праз год эстафету падхапіў Тураў, які даў свету вядомага асветніка Кірылу Тураўскага і славутае Тураўскае Евангелле. А пачэснае трэцяе месца ў спісе арганізатараў дасталася Навагрудку.

Пра тое, што ў 1996 г. горад будзе сталіцай свята дзяржаўнага значэння, навагрудчане даведаліся на год раней з публікацыі ў «НЖ» пад назвай «Эстафету прыме Навагрудак». Чытаем: «І гэты выбар заканамерны, ён як даніна шанавання тых старонак беларускай гісторыі, якія напісаны ў нашым краі». У публікацыі ўзгадвалася Лаўрышаўскае Евангелле, друкарня ў Любчы, кнігазбор Храптовічаў у Шчорсах, імёны славутых майстроў слова, народжаных на навагрудскіх прасторах, і рабілася выснова, што Навагрудчына – «унікальная па сваёй значнасці калыска беларускай культуры і пісьменства».

Падрыхтоўка да святкавання пачалася загадзя. Стараліся будаўнікі – іх намаганнямі фасады многіх будынкаў у цэнтры горада расквеціліся нязвыклымі для постсавецкага Навагрудка яркімі фарбамі. Не адставалі прадстаўнікі гарадской і раённай улад, а таксама работнікі культуры. Яшчэ ў сакавіку 1996 г. намеснік старшыні райвыканкама П.В. Мікульчык на старонках «НЖ» сказаў:

– Пакуль у Мінску не створаны Рэспубліканскі камітэт па правядзені Дня беларускага пісьменсва і друку… Але пачынаць работу ў сябе на месцах ужо трэба. Пачатак ёй пакладзены.

Гэтыя словы далі старт раённай эстафеце «Ад мінулага – у сёння і ад сёння – у заўтра вядзе нас друкаванае слова». За некалькі месяцаў яна прайшла па ўсіх сельсаветах раёна, і ў кожным адшукаліся цікавыя старонкі са слаўнай гісторыі беларускага пісьмовага слова.

Дні ў канцы лета – пачатку восені 1996-га ў Навагрудку выдаліся цёплыя і зацішныя. Пры такім спрыянні прыроды ў горад пачалі прыбываць ганаровыя госці: прадстаўнікі ўраду і царквы, вядомыя пісьменнікі і навукоўцы, афіцыйныя прадстаўнікі замежных краін.

І вось над Навагрудкам загучалі званы гарадскіх храмаў. Гэта ўдзельнікі хрэснага ходу неслі Непагасную лампаду духоўнасці ад Свята-Мікалаеўскага сабора да гарадской плошчы.

Там прысутных павіталі мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, патрыяршы экзарх усяе Беларусі Філарэт, старшыня Навагрудскага гарвыканкама Г.Я. Бака, старшыня Дзяржкамітэта па друку і сустаршыня аргкамітэта свята У.П. Бельскі.

Подробнее